De “Kerkom Wing.OPS Bunker” is gelegen achter de ‘Brouwerij Kerkom’ in Kerkom-bij-Sint-Truiden, langs de baan van St-Truiden naar Gingelom. Sinds 1995 is dit een privaat domein en volledig afgesloten voor nieuwsgierige blikken.
Info Bruno Leroi (Ere-LtKol v/h Vlw), 2 mei 2011:
Dit is het COC (combat operation center / WingOPS) of de bunker van waaruit in OT (oorlogstijd) alle operaties werden gecoördineerd. Het COC is te vinden achter de Brouwerij Bink.
Toen de basis noch actief was, stond de bunker er in een omgeving met heel wat bomen en struikgewas op een aarden rug, zodat de paar bovengrondse gebouwen nauwelijks op te merken waren vanaf de steenweg. Nadat je de toegangspoort (een ijzeren hekken) voorbij was stond er voor je aan de linkerzijde een houten “barak” met daarin het wachtlokaal en verblijfsruimte voor de wacht. Achteraan was er dan de toegang tot de eigenlijke bunker waarvan slechts een klein deel bovengronds is.
Een paar weken geleden ben ik er toevallig langs geweest en zag dat er van de site haast niets meer over blijft: alleen het betonnen gebouw dat toegang verleent tot de eigenlijke bunker staat er nog, het geheel is met prikkeldraad omringd. De brouwerij gebruikt nu de omgeving om op drukke dagen parking te bieden aan de bezoekers.
Info Bruno Leroi, 21 mei 2011:
EBST (Basis Brustem in OT, in VT OTW of Opleidings- en TrainingsWing, later 9WTrg): dit is inderdaad “onze” COC /Wing Ops. Zoals u op de foto kan zien staat de toegang tot de ondergrondse bunker er nu ‘open en bloot’ bij. Een foto toont een zicht op de Ops-ruimte waar op de ‘werkvloer’ tegenover de ‘operatiewand’ (status van het vliegveld, status van de toestellen, kaarten enz.) de CO zat omringd door al zijn rechtstreekse ondergeschikte commandanten van de verschillende groepen (verdediging zowel actief als passief, onderhoud, vlieggroep, enz.) In de hoogte zijn nog goed de lokalen te zien van de ‘ondersteunende diensten’ (als het ware de secretariaten van de verschillende groepscommandanten waar men permanent de evolutie van de situatie eigen aan de eigen dienst/groep minutieus bijhielden om zo hun groepscommandant onmiddellijk op de hoogte te kunnen brengen van nieuwe situaties. Zij hadden een perfect zicht op de ‘werkvloer’ door de voorover hellende schuine ramen zoals op de tower.
Van Albert Vanleeuw ontvingen we een overzicht van de verschillende ‘Wing Ops’-locaties die hij tijdens zijn carrière als officier op de basis Brustem bemande.
Toen hij op Brustem toekwam in 1970 bevond de Wing Ops zich in de oude toren kort bij de ingang van de basis. De Meteodiensten waren toen gehuisvest in een laag gebouw achter de oude toren maar dat was verre van ideaal want ze hadden geen goed overzicht om de situatie op te volgen. Men besloot om de Wings Ops te verhuizen naar Neerlanden (Landen) op 7 km van de basis zodat de Meteodiensten de plaats van de Wing Ops konden innemen. De nieuwe locatie was primitief maar alle communicatielijnen waren aanwezig.
Enkele jaren later ontdekte de toenmalige OSN (Officier Supérieur Navigant, de CO van de Vlieggroep en tweede in bevel na de CO van de Wing) tijdens een wandeling de Duitse bunker in Kerkom ontdekte. Er werd besloten om de bunker op te knappen en in te richten als Wing Ops. Er was wel wat werk nodig want de bunker was na de terugtocht van het Duitse leger en de Luftwaffe in 1944 niet meer gebruikt; noch de Amerikanen, noch de Belgische Luchtmacht hadden hem niet nodig en men was vergeten dat hij bestond. Na de nodige werken werd de bunker in gebruik genomen als Wing Ops van de basis Brustem. En aangezien bij oorlog de Mirages van het 2e Smaldeel van Florennes naar Brustem zou ontplooien om vanuit de shelters in het zuiden van de basis te opereren, werden de operaties van dit smaldeel ook vanuit de Wing Ops bunker in Kerkom geleid. Na de ingebruikname van de F-16A te Florennes, was Brustem niet langer nodig voor de ontplooiing van het 2e Smaldeel. In 1990 werd de Wing Ops bunker te Kerkom verlaten: de kosten voor onderhoud liepen te hoog op. De Wing Ops verhuisde naar bunker zuid op de basis tot in 1996 de verhuis van de volledige Wing naar Beauvechain volgde.
