In de zomer van 1940 begon de Luftwaffe met de aanleg van een 55 ha groot vliegveld in het gehucht Pezelhoek (toen Flugplatz Peselhoek, https://www.hangarflying.eu/2009/05/een-toren-in-poperinge/ ). Het vliegveld was gelegen tussen de Woestenweg en de Poperingevaart in Poperinge. Naast het vliegveld werden enkele bouwwerken aangevat zoals de bakstenen observatietoren van dertien meter hoog en een loods voor onderhoud en herstelling van vliegtuigen. Het vliegveld is waarschijnlijk nooit echt in gebruik genomen en vanaf 1942 werd het gebruikt voor de kweek van groenten.
Tijdens de Koude Oorlog is de toren nog gebruikt als uitkijktoren van de Luchtwaakdienst (LuWaak), een onderdeel van de Territoriale Wacht Luchtafweer van het Belgisch Leger. Vanaf eind de jaren vijftig bleef de toren werkloos staan wat betekende dat de toren ook geen onderhoudswerkzaamheden onderging. Sinds 2007 is de toren beschermd als monument en sedert 2009 als bouwkundig erfgoed.
De toren was lang in privébezit maar in maart 2021 verklaarde het stadsbestuur van Poperinge dat ze hem wou verwerven om te vrijwaren van verder verval. De toren is uniek in België. In Onkerzele (Geraardsbergen) zou er ook een gelijkaardig exemplaar hebben gestaan, die is begin jaren zeventig gesloopt.
Op 8 mei 2025 werd de gerestaureerde Duitse toren ingehuldigd en kreeg hij een nieuwe toeristische invulling als uitkijkpunt. Via het project Horizon 2025 van Westtoer en de provincie West-Vlaanderen en Europese steun kon de stad Poperinge dit relict uit de Tweede Wereldoorlog een betekenisvolle bestemming geven. Horizon 2025 wil tegen eind 2026 24 nieuwe uitkijkpunten realiseren in het West-Vlaamse landschap. De Duitse constructie is het achttiende uitkijkpunt dat binnen Horizon 2025 wordt gerealiseerd. Boven op de toren kan je via twaalf focuskijkers enkele prachtige vergezichten ontdekken.
“Door deze toren toegankelijk te maken, kunnen we bezoekers kennis laten maken met het luchtoorlog-verhaal van onze stad en laten genieten van een prachtig zicht over het waardevolle landschap rond Poperinge”, aldus Christof Dejaegher, burgemeester van de stad Poperinge.
Tijdens zijn toespraak vertelde de burgemeester hoe hij als kind het leegstaande gebouw nog had bezocht. De mensen zwegen toen nog over de donkere bladzijden van de oorlog. Tachtig jaar na de bevrijding is de toren voor de burgemeester vooral een teken van verzoening. Op de onthulling waren ook de burgemeesters van zustersteden Hythe (Engeland) en Frielendorf (Duitsland) uitgenodigd. Dejaegher dankte de buren voor de vlotte samenwerking, onder meer voor het ter beschikking stellen van de grond. Ook Jurgen Vanlerberghe, gedeputeerde voor toerisme en voorzitter Westtoer, vertelde dat hij als jongeling de toren als ‘Urban Explorer avant la lettre’ had verkend. Hij benadrukte het enorm belang van het wandel- en fietstoerisme in de Westhoek.
Binnen in de toren wordt aan de bezoeker het verhaal verteld van de gerestaureerde constructie. Er zijn informatiepanelen, audiofragmenten, kijkwanden en maquettes met meertalige teksten. De bezoeker leert er meer over de talrijke vliegtuigcrashes in de buurt, de bombardementen, de V1-lanceerplatformen, enz. Op het dak van de toren staat een cilindervormig bouwsel. Volgens getuigen stond daar een groot zoeklicht.
De toren is gratis te bezoeken en dagelijks toegankelijk tussen 9 en 18 uur. Er gaat een verhard voetpad van de Westvleterseweg tot de toren. De toren is het startpunt voor een wandeling van vier kilometer langs de relicten van het vroegere vliegveld. De wandellussen kunnen hier gedownload worden:
https://www.toerismepoperinge.be/Aanbod/wandelen/wandelroutes/wandellus-duitse-toren
Bron:
Toerisme Poperinge
Westtoer
Annemie Morisse (Coördinator WOI cel Poperinge)
