Onderzoeker: Wilfried Decreton

In de Kerkhoek, zien we een gedenksteen voor het Hoofdkwartier van het Belgische Leger dat hier tijdens de Eerste Wereldoorlog in deze pastorij gevestigd was. Het is niet direct een luchtvaartmonument maar het hoofdkwartier lag wel in de onmiddellijke nabijheid van het oorlogsvliegveld van Houtem. De eerste plechtige onthulling van de plaat had plaats op 30 september 1928 (op de plaat staat 28 september,) het was een initiatief van de Koninklijke Touring Club van België.

Op de hoek van de Oeselgemstraat en de Molenstraat staat een bakstenen kapel ter nagedachtenis van Baron Charles Kervyn de Lettenhove. Deze Luitenant-Vlieger zou volgens de inscriptie gevallen zijn te Vladslo op 5 juli 1917, 15 juli 1917 is echter de juiste datum. Charles Kervyn de Lettenhove werd geboren te Wakken op 29 oktober 1982. Hij sneuvelde samen met zijn waarnemer O/Lt Jacques M. de Meeûs tijdens een luchtgevecht in een Farman 40 van het vierde smaldeel. Onder het Christusbeel staat een zeer slecht leesbare gedenksteen.

Tegen de voorgevel van de O.-L.-Vrouwekerk in Langemark hangt sinds 9 mei 1976 een blauwgrijze granieten plaat. Daarop wordt hulde gebracht aan vier inwoners van het gehucht Madonna, overleden in de concentratiekampen omdat ze hulp boden aan de Poolse RAF-piloot W/O Bronislav Malinowski. Zijn Spitfire AA928/WX-U van het Poolse 302 Squadron werd op 8 september 1943 geraakt door vijandelijk vuur. Hij maakte een noodlanding en kon dank zij de inspanningen van het verzet via Gibraltar Engeland bereiken.

Op dit gemeentelijk kerkhof hebben graaf Jacques de Meeûs en baron Charles de Lettenhove een gemeenschappelijk graf.

O/Ltn Jacques de Meeûs (waarnemer, 4de Smaldeel) en O/Ltn Charles Kervyn de Lettenhove (piloot, 4de Smaldeel) stierven in de omgeving van Vladslo op 15 juli 1917. Ze waren verwikkeld geraakt in een luchtgevecht en werden neergeschoten. Omdat hun lichamen achteraf niet meer uit elkaar gehouden konden worden, werden ze samen in één graf op het kerkhof van Vladslo begraven. Zie voor de Lettenhoven ook het monument in Wakken.

Het Adinkerke Military Cemetery telt 365 graven, 168 Commonwealth-militairen uit de Eerste Wereldoorlog en 55 uit de Tweede Wereldoorlog, en 98 Duitse graven uit de Eerste Wereldoorlog en 142 Tsjechoslowaakse uit de Tweede Wereldoorlog. Er ligt een Royal Air Force-bemanning uit de Eerste Wereldoorlog begraven, een gesneuvelde Mosquito-bemanning en een gesneuvelde Spitfire-piloot  uit de Tweede Wereldoorlog.

Op 28 juli 1944 werd Halifax III MZ340 EY-X van 78 Sqn geraakt door flak. De bommenwerper dropte zijn bommen boven Ramskapelle waarbij twee burgerlijke slachtoffers vielen. Een aantal bemanningsleden slaagden erin om uit te springen maar een ervan verdronk. Ook de de piloot kwam om het leven. Voor de burgerlijke en militaire slachtoffers is een gedenkteken opgericht in Ramskapelle.

Op 12 augustus 1951 werd in Koksijde een monument in de vorm van een vuurtoren opgericht ter ere van de Belgische en geallieerde vliegeniers omgekomen tijdens de twee wereldoorlogen. Op de sokkel staat een vers van Karel Van de Woestijne: “Als een meeuw uit een storm-zwerk is hij gevallen.” Het monument is versierd met twee bas-reliëfs van beeldhouwer J. Witterwulghe (Brussel, 1883-Ukkel, 1967.) Het ene beeldhouwwerk is dat van een zittende moeder en kind, wijzend naar een dalend vliegtuig. Een tweede reliëf stelt de gevleugelde overwinningsgodin voor die voor enkele vliegtuigen uitvliegt.

In de Karthuizerinnenstraat te Brugge werden aan de buitenmuur van de Militaire Kapel (de voormalige kapel van het oude Karthuizerinnenklooster) gedenkplaten aangebracht ter herinnering aan de militaire en burgerlijke slachtoffers van 1914-1918 en 1940-1945. Op drie van deze platen werden drie namen vermeld van militairen die tijdens de Eerste Wereldoorlog in dienst waren bij de Belgische Militaire Luchtvaart, en voor de Tweede Wereldoorlog de naam van een Engelse ‘Belg’ die bij de RAF vloog.

Voorbij de ljzertoren te Kaaskerke (Diksmuide), neemt men de eerste straat rechts, (Kapellestraat). We komen eerst voorbij de St.-Jacobskapel. Een 500 à 700 meters in die straat bemerkt men aan de rechterkant temidden van de akkers een kapel, “Het Vliegenierskapelletje”.

Een aarden weg voert er naar toe. Het ligt tussen bomen en struiken in de schaduw van de ljzertoren. Het is opgericht op de plaats waar op 12 mei 1917, Sgt Vlieger Paul de Goussencourt en zijn,waarnemer, Ltn Léon De Cubber in een Farman MF40 het leven lieten.

In 1939 werd hier een hulpvliegveld aangelegd dat korte tijd in gebruik was door de Militaire Luchtvaart. Het vliegveld wordt in heel wat publicaties als “Belsele” aangeduid, maar lag wel degelijk op Waasmunster.